Au! Je teen stoten, er iets op laten vallen of per ongeluk schoppen tegen iets zwaars… Waarschijnlijk lopen de rillingen al over je rug bij het idee. Naast dat dit vaak erg pijnlijk is, kan je teen helaas ook gebroken zijn. Wist je dat een gebroken teen (medische term; Falanx fractuur) veel vaker voorkomt dan je denkt? Je kan er soms namelijk gewoon mee doorlopen zonder dat je het door hebt. Maar hoe herken je gebroken kleine tenen symptomen? En wat moet/kan je eraan doen? Lees snel verder, ik heb het voor je op een rijtje gezet!
Help, teen gestoten!
Heb je je teen gestoten? Heeft je teen bekneld gezeten? Of heb je iets zwaars op je voet laten vallen? Dat is geen pretje. Een gebroken teen wordt het meest opgelopen tijdens fysiek contactsporten, zoals voetbal en rugby. Maar het komt veel vaker voor dan je denkt!
Wat is een gebroken teen?
Een gebroken teen wordt ook wel een teenfractuur genoemd. Bij een gebroken teen zit er een breukje in een van de botjes of teenkootjes. Elke teen heeft drie koortjes, uitgezonderd van de grote teen die heeft er twee. De breuk kan optreden in één of meerdere kootjes, of in het gewrichtje. De drie kootjes zijn:
- phalanx proximali: dit kootje maakt contact met het middenvoetsbeen;
- phalanx media: het middelste kootje;
- phalanx distalis; het derde kootje.
De symptomen van gebroken kleine tenen
Er zijn verschillende symptomen bij een gebroken teen. Zo kan er pijn, zwelling of stijfheid optreden nadat het fractuur is ontstaan. Meestal is de hele teen opgezwollen en zie je op de plek van de breuk een bloeduitstorting. Als je grote teen gebroken is, kan het moeilijk zijn om te lopen. Dit kan behoorlijk veel pijn doen. Tijdens het lopen draagt het gewricht tussen de grote teen en de voorvoet namelijk het volle lichaamsgewicht. Het breken van andere tenen kan ook pijnlijk zijn, maar belemmert je vaak minder in je mobiliteit. Soms kan het voorkomen dat er een standsafwijking van de teen optreedt.
Is mijn teen gekneusd of gebroken?
Een gebroken of gekneusde teen kan best op elkaar lijken. Toch zijn er wel wat verschillen. Bij een gekneusde of verstuikte teen is er alleen sprake van een kneuzing en geen botbreuk. Kun jij jouw teen krullen? Dan is je teen niet gebroken. Ook als je wreef niet blauw is, kun je ervan uitgaan dat je teen niet gebroken is. Wanneer de pijn langer blijft aanhouden, bestaat er een kans dat je teen wel gebroken is. Bij een gebroken teen voel je de pijn vaak exact op de plek van de breuk. Terwijl je bij een gekneusde teen de pijn vaak ook rondom de teen voelt.
Aandachtspunt!
Soms kan je naast een kneuzing of botbreuk ook een wondje op je teen hebben. Het is dan belangrijk om te weten dat je geen drukverband moet aanleggen! Hiermee kun je namelijk de bloedaanvoer naar de teen in gevaar brengen. Dek de wond gewoon af met een watje.
Wanneer schakel je medische hulp in?
Heb je het vermoeden dat je teen gebroken is? Dan is het verstandig om je teen direct 10 minuten te koelen onder de kraan. Doe dit niet met een icepack, dit kan namelijk risico op bevriezing geven. Geef je voet en teen rust en bel de huisarts. De arts zal vragen wat er precies is gebeurd en wat je klachten zijn. Door lichamelijk onderzoek te doen, kan de arts meestal al snel vaststellen dat het om een breuk gaat. Soms is het dan toch nog nodig om ook een röntgenfoto te maken. Hiermee kan de arts namelijk precies vaststellen om wat voor soort breuk het gaat. Ga direct naar de spoedeisende hulp als je één van de volgende symptomen hebt:
- Je teen voelt koud, verdoofd of tintelend.
- In de buurt van het letsel is je houd blauw of grijs.
- De gebroken teen is vervormd of wijst in de verkeerde richting.
Complicaties bij een gebroken tenen
Een gebroken teen is natuurlijk al vervelend genoeg, maar helaas kunnen er ook nog wat andere complicaties optreden. Zo kan er een verzameling bloed onder de nagel ontstaan. Bij hevige pijn moet deze bloeduitstorting door een arts worden weggehaald. Ook kan er soms sprake zijn van een open botbreuk. Hierbij is het heel belangrijk dat er zo snel mogelijk medische hulp wordt ingeschakeld. Je kan hierdoor veel bloedverliezen of een ontsteking oplopen. Er kunnen ook latere complicaties optreden. Een botbreuk die niet goed kan genezen, kan leiden tot artrose. Dit heeft helaas blijvende pijn tot gevolg. In het ergste geval kan het bot ook verkeerd terug groeien. Dan is er een operatie nodig om het te herstellen.
Hoe behandel je een gebroken teen?
Bij een gebroken teen hoef je in de meeste gevallen niet geopereerd te worden. Het is vooral belangrijk dat je teen rust krijgt en niet belast wordt. Vaak wordt de gebroken teen met een pleisterverband aan de naastliggende teen vastgemaakt. Dit wordt ook wel een pleisterspalk genoemd. Zo blijft de teen recht en kan de breuk volledig herstellen. Net als met gips mag deze spalk niet nat worden. Overigens gebruiken steeds meer ziekenhuizen geen gips meer bij grebroken tenen. Doe daarom altijd een zakje om je voet voordat je gaat douchen. Meestal mag de spalk er na één tot twee weken af. Maar pas na zes tot acht weken is je teen weer helemaal de oude. Het is belangrijk om je voet zo min mogelijk te belasten. Heb je veel pijn? Dan kan je uiteraard pijnstillers slikken. Houd je wel aan de doseringen die op de bijsluiter vermeld staan.
