We zien regelmatig schrijnende gevallen op televisie over verwaarloosde dementerende mensen. Er wordt namelijk nog weleens vergeten dat persoonlijke aandacht erg belangrijk is voor mensen met dementie. Het stimuleert niet alleen de persoon en de mantelzorgers zelf, maar het draagt ook bij de kwaliteit van leven. Daarbij hoeft aandacht niet uit te monden in hele dagjes uit, maar een luisterend oor bieden is vaak ook al genoeg. Benieuwd naar de beste benaderingswijze en tips voor gezamenlijke dagbesteding? Lees dan vooral hieronder verder!
Benaderingswijze dementie
Er zijn verschillende soorten benaderingswijzen voor personen met dementie. Eenieder kan een totaal andere verandering hebben in het gedrag en karakter. Zo kan iemand erg verdrietig zijn of juist erg boos. Dementerende mensen die verdrietig zijn zitten vaak in een beginnend stadium. Zij herkennen op bepaalde momenten dat ze dingen aan het vergeten zijn en dat maakt ze verdrietig. Daarnaast kunnen sommige mensen ook weer erg boos worden naarmate de hersenziekte zich ontwikkeld. Daardoor is elke benaderingswijze weer anders. Mensen in de zorg zijn hierop getraind waardoor ze precies weten hoe erop verschillende emoties moet worden gereageerd. Hoe ouder iemand wordt, hoe groter de kans op de diagnose dementie (vooral boven de 90 jaar). Hoewel er niet een beste benaderingswijze is voor ouderen met dementie, zijn er wel een aantal handige tips:
- Benader de persoon rustig en praat niet met te lange zinnen
- Zorg niet voor al te veel prikkels
- Hou voor zover het kan een bepaalde structuur aan bij de bezoeken. Dit zorgt voor houvast bij de persoon met dementie
- Deel complimentjes uit
- Speel muziek af waarvan hij/zij houdt
Niet alleen de mantelzorgers en omstanders moeten letten op de benaderingswijze, het zorgpersoneel natuurlijk ook. Zij hebben vaak diverse trainingen gehad en kunnen je daardoor goed helpen bij vragen over de handigste benaderingswijze. Enkele voorbeelden van professionele benaderingswijze zijn: muziektherapie en geïntegreerde belevingsgerichte zorg.
Positief effect
In de praktijk zie je vaak al snel dat dementerende mensen opbloeien van persoonlijke aandacht. Daarnaast vergissen mensen zich er vaak in dat ze niet meer herkend worden door personen met dementie. Eerst vergeten ze vaak gebeurtenissen, daarna de naam en pas veel later het uiterlijk. Als jij dus binnenloopt, is de kans groot dat ze je wel herkennen, maar verder niet goed weten wie je bent. Echter gaat er wel ergens een lampje branden en dit heeft weer een positief effect op het gedrag. Ga er daarom nooit gelijk vanuit dat ze je niet meer herkennen en bezoek niet meer nodig is.
De aandachtspunten bij communicatie
Er zijn een aantal aandachtspunten van belang als het gaat om communiceren met dementerende mensen. Hulpmiddelen zijn handig tijdens de communicatie. Denk bijvoorbeeld aan een fotoalbum van vroeger. Zo kun je gezamenlijk door het boek bladeren en dat brengt vaak kalmte met zich mee. Probeer het daarnaast ook te begrijpen als de persoon er geen zin in heeft. Dit betekent niet dat het idee slecht was, maar het kan zo zijn dat hij/zij een slechte dag heeft. Een koptelefoon met microfoon is ook een goede optie om gezamenlijk te communiceren. De persoon met dementie zet in deze situatie de koptelefoon op en jij praat door de microfoon heen. Zo zijn er geen prikkels van buitenaf aanwezig en zijn jullie beide gefocust op het gesprek. Tegenwoordig zijn er ook communicatiekaarten te koop op de markt. Dit zijn kaarten die helpen bij het communiceren met dementerende personen. Op die manier kan je de kaarten eenvoudig gebruiken bij verschillende taken die uitgevoerd moeten worden, zoals het middageten. Wees daarnaast altijd geduldig tijdens het gesprek en probeer de zinnen van de ander niet steeds zelf in te vullen.
Tips voor dagbesteding
Er zijn meerdere opties voor dagbesteding. Je kunt natuurlijk zelf iets ondernemen, maar daar is niet altijd evenveel tijd voor. Daarbij is structuur in de week ook erg fijn voor mensen met dementie. Bij particuliere ouderenzorg is dagbesteding vaak inbegrepen. Hierbij is het mogelijk om aan te schuiven bij verschillende soorten activiteiten. Sommige zorgbedrijven hebben bijvoorbeeld een tuin waarbij mensen kunnen helpen of er kan juist geholpen worden bij het koken in de keuken. Het is belangrijk dat de mensen (die dat graag willen) overdag lekker bezig blijven en niet op hun kamer moeten blijven zitten. Er kan namelijk nog veel meer dan je denkt!
