De modewereld heeft het al even begrepen. Duurzame schoenen zijn hipper dan hip. De laatste jaren wordt je dan ook om je oren geslagen met schoenmerken die zich nadrukkelijk profileren als duurzaam. Niet elk merk heeft daarbij even nobele bedoelingen. Sommige fabrikanten surfen schaamteloos mee op de huidige duurzaamheidsgolf. Andere modenamen willen oprecht iets veranderen. Maar hoe weet je nou wat écht duurzame schoenen zijn? In dit artikel vind je alvast enkele tips om letterlijk en figuurlijk je ecologische voetafdruk te veranderen.
Wat maakt een schoen duurzaam?
Steeds meer merken profileren zich met duurzame schoenen. Maar wat bedoelen ze daar eigenlijk mee? Dat kan je behoorlijk ruim zien. In hét ideale scenario heeft het schoenmerk dan bij elk stapje in zijn productieproces aandacht voor de impact hiervan op onze planeet en alles wat er maar op dat vrolijke blauwe aardbolletje leeft. Het productieproces van schoenen is namelijk behoorlijk vervuilend. Voor je favoriete sneakers tot bij jou belanden, hebben ze al aardig wat milieuvervuilende chemische stoffen, waterverspilling en energie slurpend transport op hun kerfstok. Bij het maken van duurzame schoenen gebruiken de fabrikanten milieuvriendelijke methodes.
Menswaardig werk
De arbeidsomstandigheden verdienen ook aandacht. Krijgen de mensen die je schoenen maken wel fatsoenlijk betaald? Werken ze in menswaardige omstandigheden? Veel grote schoenenmerken produceren in Aziatische en Zuid-Amerikaansen landen waar de fabrieksbazen het niet zo nauw met de arbeidsregels nemen. Het productieproces is er goedkoop. Maar daar betalen de arbeiders dan ook een prijs voor. Soms gaat het zelfs om moderne slavernij. Echte duurzame merken respecteren mensenrechten en dragen 'fair trade' dan ook hoog in het vaandel.
Diervriendelijk leer
Diervriendelijkheid is uiteraard ook cruciaal. De modewereld beseft dat anno 2023 lang niet iedereen blij wordt van dierlijk materiaal aan zijn voeten. De laatste jaren zie je steeds meer vegan alternatieven voor dierenleer. Maar hoe milieuvriendelijk zijn deze eigenlijk? Kunstmatig leer van polyurethaan of polyvinylchloride is namelijk dan weer niet lief voor de natuur. Best moeilijk, hé. Laten we daarom eens kijken wat dan wél duurzame materialen zijn.
Wat zijn duurzame materialen voor schoenen?
Kunstmatige materialen mogen dan wel diervriendelijk zijn. Vaak zijn ze op hun beurt dan weer ontzettend vervuilend voor het milieu. De productie van bepaalde synthetische stoffen vraagt namelijk tonnen aardolie. Deze kunststoffen zijn bovendien niet biologisch afbreekbaar. Alsof er al niet genoeg plastiek in onze oceanen dobbert. Duurzame materialen zijn idealiter van plantaardige oorsprong. Plantaardig gelooid leer is hier een perfect voorbeeld van. Het is ongelooflijk van wat je vandaag zoal schoenen kan maken. Denk maar aan sneakers met leer afkomstig van appelschillen, mais, kurk, cactus en zelfs zwammen.
Plantaardige producten hebben nog heel wat andere mogelijkheden in petto. Vandaag spot je gemakkelijk stoffen bamboegympen in het Nederlandse straatbeeld. Of wat dacht je van zolen van natuurrubber en veters van biokatoen? Recyclage biedt ook een prima alternatief. Met een beetje creativiteit kan je allerlei afval recycleren voor schoenonderdelen. Zo verwerkt het Franse Veja gerecycleerde plastiekflessen in haar bekende sneakers. Andere merken geven het rubber van aftandse autobanden dan weer een nieuw leven als schoenzool.
Hoe kun je zien of het een duurzame schoen is?
Merken kunnen je natuurlijk ook zomaar wat wijs maken met hun gladde marketingpraatjes. Ze willen tenslotte centen verdienen. Officiële keurmerken, labels en certificaten van onafhankelijke instanties zijn daarom geloofwaardiger bewijs. Een goed voorbeeld is het EU-Ecolabel. Spot je het bloemetje van dit Europese milieukeurmerk? Dan mag je er zeker van zijn dat de schoenfabrikant voldoet aan de strenge milieueisen van de EU. Ook het logo van het Duitse keurmerk Der Blauer Engel bevestigt dat je schoen in de beste ecologische omstandigheden van de fabrieksband rolde.
Het FSC-keurmerk garandeert je dan weer duurzame bosbouw. De Forest Stewardship Council ijvert sinds 1993 wereldwijd voor de bescherming van de bossen en verantwoord bosbeheer. Zijn mensenrechten, eerlijk loon en veilige arbeidsomstandigheden voor jou cruciaal bij de keuze van je nieuwe schoenen? Check dan op Fair Wear of het merk in kwestie wel lid is van deze non-profitorganisatie.
Investeer in tijdloze schoenen
Sinds enkele jaren struikel je over de nieuwe hippe duurzame schoenenmerken. Die overvloed is meteen ook hun grote nadeel. Want hoe lang zullen al deze trendsetters eigenlijk in de mode blijven? Ook veel van deze ecologische nieuwkomers belanden al snel onderaan in de kast en worden we vervangen door een nieuw paar. Ook niet zo ecologisch, toch?
Door te investeren in tijdloze modestukken draag je evengoed je steentje bij voor het milieu. Sommige schoenen raken tenslotte nooit uit de mode. Denk maar aan klassiekers als de iconische unisex Dr. Martens 1460, stoere Chelsea Boots of een stijlvol paar zwarte damespumps. Als je ze goed onderhoudt, blijven ze jarenlang een vaste meerwaarde in je garderobe. Zo heb je meteen een goed excuus als je nieuwe aankoop toch een tikkeltje duurder uitvalt dan verwacht.
Maak zelf je doordachte keuze
De woorden duurzaam, ecologisch en milieuvriendelijk zijn de laatste jaren niet meer weg te denken in de mode-industrie. Maar lang niet elk kleding- en schoenenmerk vertelt even duidelijk wat ze nou precies bedoelen met hun duurzame slogans. Is duurzaamheid cruciaal bij de keuze van je nieuwe schoenen? Informeer je dan vooraf goed op de 'over ons'-pagina van het merk én gespecialiseerde keurmerk-websites en erkende non-profitorganisaties.
